Jedzenie to podstawowa potrzeba człowieka. Niezależnie od kultury w której jesteśmy wychowani, pory roku czy też świąt, to jedzenie pozostaje w centrum uwagi. Jeszcze nie tak dawno nadmiar jedzenia był nieosiągalny dla większości warstw społecznych. Obecnie w krajach zachodnich mamy do czynienia ze sporą nadprodukcją żywności. Jedzenie jest łatwo dostępne, a także stosunkowo tanie. Mamy z tego powodu swego rodzaju epidemię nadwagi oraz otyłości. Równocześnie z każdej strony bombardują nas idealnie wyrzeźbione sylwetki, nowe sposoby na diety oraz kolejne cudowne sposoby na schudnięcie. Sprawia to, że wokół jedzenia dochodzi do powstania pewnego rodzaju rozdźwięku. Z jednej strony jedzenie jest wszędzie, ale z drugiej strony podświadomie czujemy wstyd z powodu jedzenia bądź przejadania się. Prowadzi to do sytuacji, w której zaburzenia związane z jedzeniem takie jak anoreksja, bulimia czy też kompulsywne jedzenie są coraz częstsze.

Kompulsywne jedzenie, czyli tzw. binge eating jest dość powszechnym problemem, który niestety pozostaje często lekceważony. Przecież każdy z nas lubi sobie pojeść. Niemniej jednak kompulsywne jedzenie to coś więcej niż ucztowanie od czasu do czasu. Wynika ono bowiem nierzadko z innych zaburzeń psychicznych oraz często jest źródłem problemów w życiu społecznym, zdrowiu fizycznym oraz psychicznym. Kompulsywne jedzenie – czy istnieje skuteczna terapia?

Kompulsywne jedzenie – czyli jakie?

Podstawową cechą kompulsywnego jedzenia jest niepohamowane przyjmowanie dużej ilości pokarmu. Osoba cierpiąca na binge eating przyjmuje naraz często kilkaset lub nawet kilka tysięcy kalorii podczas jednego posiłku, który nierzadko trwa długo. Ponadto w przypadku binge eating posiłek jest spożywany znacznie szybciej niż zostałby spożyty w normalnych warunkach. Osoba traci kontrolę nad ilością spożywanego pokarmu. Ponadto dochodzi u niej do rozwinięcia się silnego poczucia winy po spożytym posiłku. Kompulsywne jedzenie często jest diagnozowane wśród osób otyłych. Niemniej nawet osoby szczupłe mogą być dotknięte tym schorzeniem.

Skąd się bierze kompulsywne jedzenie?

Warto zaznaczyć, że u osób dotkniętych kompulsywnym jedzeniem podczas spożywania posiłków dochodzi do analogicznych reakcji mózgu jak w przypadku nadużywania substancji. Zaburzony zostaje u nich układ kary i nagrody. Pewne schorzenia fizyczne oraz psychiczne sprawiają, że niektóre osoby są szczególnie podatne na rozwinięcie się u nich binge eating. Są to:

• fobie – np. fobia społeczna,
• PTSD – zespół stresu pourazowego,
• nadużywanie alkoholu bądź narkotyków,
• otyłość w dzieciństwie oraz utrata kontroli nad jedzeniem w dzieciństwie,
• perfekcjonizm,
• zaburzenia psychiczne takie jak depresja,
• nieprawidłowy mikrobiom jelitowy.

Czy istnieje skuteczna terapia kompulsywnego jedzenia?

Tak. Niemniej leczenie kompulsywnego odżywiania wymaga sporej pracy własnej pacjenta. Obecnie kładzie się nacisk na trzy główne osi leczenia: psychoterapię, farmakoterapię oraz leczenie otyłości oraz innych chorób z niej wynikających.

Jaka psychoterapia w przypadku kompulsywnego objadania się?

Nurty w psychoterapii są różne i w zależności od schorzenia różne nurty najlepiej odpowiedzą na konkretne problemy pacjenta. Terapia poznawczo-behawioralna jest terapią z wyboru w przypadku kompulsywnego jedzenia. Oznacza to, że jest ona pierwszym wyborem w leczeniu kompulsywnego objadania się. Polega ona na wytłumaczeniu pacjentowi jego problemu oraz dawaniu wskazówek w jaki sposób ma sobie on z nimi radzić. Terapia ta skupia się na pracy własnej pacjenta oraz podnoszeniu jego umiejętności rozpoznawania swoich emocji, myśli oraz zachowań oraz radzenia sobie z nimi. Alternatywami dla terapii poznawczo- behawioralnej są psychoterapia interpersonalna lub terapia dialektyczna.

Farmakoterapia – czyli jakie leki stosuje się w kompulsywnym jedzeniu?

Współczesna psychiatria oferuje cały szereg różnych substancji, które są pomocne w leczeniu kompulsywnego objadania się. Terapia kompulsywnego jedzenia polega na wykorzystaniu zazwyczaj leków z grupy SSRI, leków przeciwpadaczkowe, leków stosowane w leczeniu ADHD oraz armodafinilu. Farmakoterapia jest kierowana przede wszystkim do osób, które nie mają dostępu do psychoterapii lub z różnych powodów nie chcą bądź nie mogą jej podjąć. Ponadto farmakoterapia może być pomocna jako równoległa do psychoterapii metoda leczenia.