Zaburzenie   charakteryzuje się nawracającymi obsesjami ,tj. natrętnymi myślami oraz zachowaniami, które mają tym myślom przeciwdziałać bądź też przynosić poczucie ulgi. „Nerwica natręctw” czyli OCD  jest często diagnozowanym  zaburzeniem  psychicznym  Szacuje się, że problem dotyka  nawet dwa-dwa i pół procenta populacji. Warto zaznaczyć,że rozpoznawalność  zarówno u  mężczyzn i kobiet jest  praktycznie taka sama Niemniej jednak u mężczyzn na ogół objawy pojawiają się  nieco wcześniej. Inna jest również zazwyczaj treść myśli oraz zachowań, które przejawiają mężczyźni. Skąd się jednak bierze nerwica natręctw? Jakie czynniki odgrywają w niej rolę? Kto jest szczególnie narażony i jakie są przyczyny nerwicy natręctw?

Nerwica natręctw – gęsta sieć zachowań oraz predyspozycji

Geneza chorób psychicznych jest złożona. W ostatnich latach dysponujemy coraz większą ilością badań na temat przyczyn depresji, schizofrenii czy też choroby afektywnej dwubiegunowej. Nie inaczej jest w przypadku zaburzeń nerwicowych w tym w przypadku nerwicy natręctw. Okazuje się jednak, że patogeneza OCD jest złożona oraz wieloczynnikowa. Z jednej strony składają się na nią utrwalone i zaburzone sposoby myślenia. Z drugiej strony dużą rolę odgrywa zaburzona biochemia mózgu oraz jego nieprawidłowa struktura. Niemałą rolę przypisuje się także czynnikom genetycznym oraz środowiskowym. W poniższym artykule postaramy się przeanalizować zarówno część behawioralną, jak i biologiczną. Należy jednak podkreślić, iż w następnych latach z pewnością dowiemy się więcej na temat przyczyn nerwicy natręctw. Pozwoli to na jej skuteczniejsze diagnozowanie oraz leczenie.

Przyczyny nerwicy natręctw – Na początku jest myśl

Niemalże każdy z nas miewa nieprzyjemne lub natrętne myśli. Większość z nas nie przykłada do nich wagi ani też ich specjalnie nie rozważa. Uznajemy je za myśli niepotrzebne czy też nieznacznie wzbraniamy się na ich pojawienie się. Myśli-śmieci u osób zdrowych nie powodują cierpienia ani woli przeciwstawienia się im. Zazwyczaj je ignorujemy oraz zapominamy o nich. Nie nadajemy im specjalnej wartości czy też nie doszukujemy się ich sensu. Niemniej jednak osoby, które cięrpią z powodu nerwicy natręctw, mają tych myśli znacznie więcej. Równocześnie ludzie dotknięci OCD nadają tymże myślom wartość oraz utożsamiają je z własną osobą. Uznają na przykład, że jeżeli pomyśleli o czymś złym, to chcą czegoś złego faktycznie dokonać. Prowadzi to do wniosku, że same są złymi osobami. Nerwica natręctw wiąże się to z dużym cierpieniem oraz potrzebą uzyskania reasekuracji.

Potem jest czyn?

Myśli obsesyjne powodują spore cierpienie. Nic dziwnego, są przecież nierzadko stresujące, uznawane za obrzydliwe bądź też niezwykle zasmucające. Równocześnie osoba, która doznaje myśli obsesyjnych, chce się im przeciwstawić bądź też zrobić coś, co przyniesie ulgę. I tak na przykład, jeżeli mamy obsesyjne myśli dotyczące skażenia naszych rąk, to dążymy do ich częstego, długiego oraz nadmiernego mycia. Tworzymy również swego rodzaju rytuał mycia rąk. Mycie to, trwające nierzadko całe godziny, prowadzi często do pojawienia się krótkotrwałej ulgi. Ulga ta nie prowadzi jednak do ustąpienia natrętnych myśli. Jest wprost przeciwnie.

Co dzieje się w mózgu chorych na OCD?

Neuroobrazowanie pozwoliło nam lepiej zrozumieć mechanizmy nerwicy natręctw. Okazało się, że u ozób z   OCD dochodzi do zaburzenia funkcjonowania osi kory czołowej, części siatkowej oraz wzgórza. Należy w tym momencie zaznaczyć, że zauważono, iż pewne infekcje układu nerwowego,  mogą przyczyniać się do rozwoju nerwicy natręctw. Wykazano również, że u dzieci infekcja S. pyogenes, który wywołuje między innymi anginę ropną, może prowadzić do rozwinięcia się choroby autoimmunologicznej zwanej PANDAS. Przypomina ona w swoim przebiegu nerwicę natręctw. Zauważono również, że u pacjentów z nerwicą natręctw dochodzi do nadmiernej aktywacji hipokampu oraz ciała migdałowatego.

Mechanizmy molekularne występujące w OCD

W OCD dochodzi również do zaburzeń na poziomie molekularnym. Wykazano, że w nerwicy natręctw dużą rolę odgrywają zaburzenia w obrębie neuroprzekaźników takich jak serotonina czy też dopamina. Wiemy o tym między innymi dlatego, że leki zmieniające poziomy serotoniny oraz dopaminy okazały się skuteczne w leczeniu nerwicy natręctw. Zauważono, że poziomy serotoniny w płynie mózgowo-rdzeniowym u pacjentów z nerwicą natręctw są niższe niż poziomy serotoniny we wspomnianym płynie u osób zdrowych. Ponadto to dopamina odpowiada za regulowane stereotypowych zachowań, które leżą przecież u podstaw nerwicy natręctw. Dopamina gra również rolę w układzie nagrody, który jest zaburzony w przypadku OCD.

Kto może zachorować na nerwicę natręctw?

Nerwica natręctw, zwana także zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi jest zaburzeniem, które może dotknąć każdego z nas. Niemniej jednak pierwsze objawy występują zazwyczaj w okresie dojrzewania lub krótko po nim. Rzadko zdarza się, aby objawy OCD pojawiły się po trzydziestym roku życia. Na  OCD szczególnie narażone są osoby, ze zdiagnozowanymi  innymi zaburzeniami lękoweymi. Ponadto dużą rolę odgrywają czynniki genetyczne. Zauważono, że w przypadku bliźniąt jednojajowych  istnieje nawet 50 procentowa korelacja wystąpienia OCD. Niezleżnie od tego jakie są przyczyny nerwicy natręctw, schorzenie to można diagnozować i leczyć.

 

Źródła:

PubMed

PSYCHIATRIA Andrzej Szulc , Piotr Gałecki Wydawca: Edra Urban & Partner 2018