Depresja u nastolatków to ta sama choroba, która dotyka ludzi na całym świecie. Choć jeszcze nie tak dawno uważano, że cierpią na nią jedynie dorośli, to doświadczenie wielu psychologów i psychiatrów pokazuje, że to już przeszłość. Teraz z pomocy psychologicznej i psychiatrycznej korzysta coraz więcej osób w wieku dojrzewania. To, co dla dorosłych wydaje się błahostką, dla młodego człowiek może okazać się problemem nie do przeskoczenia. Takim, który będzie wystarczającym powodem do utraty chęci do życia i jakiejkolwiek aktywności. Jako rodzic powinieneś być bardzo czujny i zwracać uwagę na wczesne symptomy tej choroby.

Co zatem powinno wzbudzić twój niepokój? Kiedy zdecydować się na szczerą rozmowę ze swoim dzieckiem, a w razie potrzeby na wizytę u specjalisty?

Depresja nastolatków — jakie są jej najczęstsze objawy

Wiek dojrzewania obfituje w wiele zmian w odczuwaniu, zachowaniu i wyglądzie. To wszystko może uśpić twoją rodzicielską czujność. Tym samym objawy depresji możesz uznać za odbiegające od normy i naturalne w tym wieku zachowania. Dlatego tak ważna jest podstawowa wiedza na temat depresji i jej objawów u młodych osób. Tym bardziej że już wystąpienie jednego epizodu depresyjnego w tym wieku zwiększa ryzyko rozwoju depresji w życiu dorosłym.

Do objawów depresji u nastolatka, które powinny zwrócić twoją uwagę, należą:

• dające się zauważyć i odmienne od wcześniejszego, obniżenie nastroju, które nie przechodzi, a utrzymuje się przez dłuższy, kilkutygodniowy okres, bez względu na sytuację i porę dnia,
• trudności w zapanowaniu nad emocjami, w tym płaczliwość, rozdrażnienie, złość na otoczenie, rozpacz, wrogość wobec członków rodziny i znajomych,
• wyraźny spadek samooceny, co przejawia się w ciągłym samokrytycyzmie, porównywaniu się do innych, obwinianiu się i poczuciu bycia gorszym i beznadziejnym,
• zmiany w podejściu do nauki, spadek zainteresowania szkołą, pogorszenie wyników i ocen, lekceważenie i zaniedbywanie obowiązków domowych i szkolnych,
• stopniowa alienacja i zamykanie się zarówno we własnym pokoju, jak i w świecie swoich myśli i emocji, bez chęci dzielenia się tym z innymi,
• pogłębiające się problemy z koncentracją, nauką, zapamiętywaniem, a do tego ograniczanie wypowiedzi do minimum i to w niedbałej formie językowej,
• brak zainteresowania i radości z zajmowania się tym, co do tej pory sprawiało dziecku przyjemność,
• niechęć do jakiejkolwiek aktywności życiowej i sportowej na rzecz bezczynności, spędzania czasu w łóżku i niechęci do działania, co często łączy się z zaburzeniami rytmu dobowego, czyli spaniem o nietypowych porach i bezsennością w porze nocnej,
• zmiany w dotychczasowych zwyczajach żywieniowych, co może się objawiać zaburzeniami w łaknieniu lub nadmiernym objadaniu się i tym samym skutkować utratą lub przyrostem wagi ciała,
• uciekanie w używki i skłonność do zachowań patologicznych oraz zamykania się w wirtualnej rzeczywistości,
• myśli samobójcze oraz skłonności do samookaleczenia, co może przybrać zarówno formę nacinania skóry, jak i szczypania się, skubania skóry, czy bicia się po twarzy,
• próby samobójcze.

Jeśli 2 lub 3 powyższe objawy utrzymywać się będą przez okres co najmniej 2 tygodni, powinieneś szczerze porozmawiać z dzieckiem.

Co zrobić, by nie przeoczyć depresji u nastolatków?

Depresja u nastolatków często mylona jest z niegrzecznym zachowaniem, lenistwem czy też młodzieńczym buntem i próbą przekraczania pewnych granic. Do tematu depresji musisz podejść holistycznie i przyglądać się swojemu dziecku pod różnym kątem, gdy chodzi o niepokojące symptomy.
Pamiętaj, że nie zawsze zachowanie twojego dziecka jest wynikiem wpływu rówieśników, czy problemów z odżywianiem typu bulimia lub anoreksja. Owszem, mogą przyczynić się do zmiany zachowania, ale też niewykluczone, że są skutkiem depresji.

Jeśli temat tej choroby jest ci obcy, a widzisz niepokojące zachowanie swojego dziecka, nie przyjdzie ci ona do głowy jako realna przyczyna. Możesz to bowiem uznać za objaw:

• fanaberii,
• gorszego dnia,
• zbytniego przejmowania się czymś, przez co przechodzą wszyscy w tym wieku.

Niestety, dopingowanie bez brania pod uwagę prawdziwych przyczyn niepokojącego zachowania, może oddalić cię od dziecka. Może też zaprzepaścić szansę pomocy. Depresja u nastolatków nie mija ot tak, z dnia na dzień. Dlatego bardzo ważna jest codzienna obserwacja ich zachowań, nastrojów i wszystkiego, co odbiega od dotychczasowych zwyczajów. Zwracaj uwagę na przyzwyczajenia związane z:

• jedzeniem,
• spaniem,
• mówieniem,
• emocjami,
• podejściem do obowiązków domowych i szkolnych,
• relacjami z rówieśnikami,
• sposobem, w jaki twoje nastoletnie dziecko spędza większość swojego wolnego czasu.

O czym powinieneś pamiętać?

Jeśli tylko potwierdzą się twoje obawy, nie czekaj bezczynnie. Szczególnie, gdy niepokojące objawy będą się utrzymywać, a nawet pogłębiać i poszerzać o kolejne. Rozmawiaj, pytaj o uczucia i emocje oraz o to, jak możesz pomóc swojemu dziecku. Nie ignoruj też jego słów, które świadczą, że samo nie radzi sobie ze sobą i swoimi problemami. A już, gdy otwarcie prosi o pomoc, reaguj natychmiast i bądź wsparciem na każdym etapie terapii. Umów się na wizytę do psychiatry, który oceni, czy twoje podejrzenia są słuszne. Tym samym podejmie on konkretne kroki, by pomóc twojemu dziecku. Wesprze go w uporaniu się z problemami i emocjami, które okazały się dla młodego człowieka zbyt trudne.