Mobbing w pracy od lat zbiera swoje żniwo, niszcząc życie pracowników i zmuszając ich do odejścia. Z obawy przed jej utratą, wiele osób nie zgłasza zachowań, które noszą znamiona mobbingu. Jeśli masz wątpliwości, czy zachowania twojego pracodawcy lub współpracowników to jeszcze zwykłe docinki wynikające z osobistych uprzedzeń lub zawodowej zazdrości, czy też już mobbing, nie lekceważ tego. Dowiedz się, czym jest mobbing oraz jakie są jego podstawowe i najczęstsze przejawy. Pomoże ci to w porę zareagować i ochronić zarówno swoje stanowisko pracy, jak i zdrowie fizyczne oraz psychiczne.

Czym jest mobbing w pracy?

Zgodnie z artykułem 94. § 2. Kodeksu Pracy, „Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.”

Gdy masz do czynienia z mobbingiem, zwykle nie jesteś w stanie w sposób jasny określić przyczyn niesprawiedliwego i krzywdzącego zachowania drugiej osoby wobec ciebie. Tym bardziej, gdy staje się ono powtarzalne i trwa od dłuższego już czasu. Mobbing w pracy może negatywnie wpływać na twoje zdrowie fizyczne i psychiczne, nierzadko prowadząc do załamania nerwowego i depresji. Jeśli w porę nie zawalczysz o swoje prawa, zachowania mobbera mogą ostatecznie doprowadzić cię do złożenia wypowiedzenia.

Aby tego rodzaju zachowania można było uznać za mobbing, muszą powtarzać się co najmniej raz w tygodniu i trwać przez minimum 6 miesięcy.

Rodzaje mobbingu – nie zawsze pracodawca jest mobberem

W opinii wielu osób, mobbing w pracy dotyczy relacji na linii przełożony/pracodawca–pracownik. W rzeczywistości to tylko połowa prawdy, ponieważ istnieją dwa rodzaje mobbingu. Jest to mobbing:

• pionowy – najbardziej znany, kiedy to osoba mobbingowana i mobber zajmują różne szczeble w hierarchii zawodowej, co w praktyce oznacza relację między podwładnym, a przełożonym,
• poziomy – w tym przypadku mobbing zachodzi między współpracownikami, zwykle zajmującymi podobne stanowiska.

Powinieneś jednak wiedzieć, że odpowiedzialność za tego typu działania zawsze ponosi pracodawca, którego obowiązkiem jest przeciwdziałaniem zjawiskom mobbingu.

Mobbing w pracy – po czym go rozpoznasz

Jeśli w twojej pracy zauważyłeś, że twój pracodawca lub współpracownicy zmienili swój stosunek do ciebie na negatywny i to bez wyraźnego powodu, powinno to wzbudzić twoje podejrzenia. Nie musi to być od razu mobbing, ale nie powinieneś takich zachowań lekceważyć. Najlepiej, gdy od samego początku robić będziesz notatki, zbierać dowody i zapamiętywać osoby, które były tego świadkiem. W razie rozprawy w sądzie, tego rodzaju materiały mogą okazać się kluczowe.

Mobbing w pracy może przybierać bardzo różne formy i trudno zebrać pełną i wyczerpującą listę zachowań, które podlegają pod Artykuł 94. § 2. Kodeksu Pracy. Niemniej jednak powinieneś wiedzieć jak najwięcej na ten temat i zwracać uwagę, czy nie pojawiają się one w twoim miejscu pracy.

Najczęstsze przejawy mobbingu

Do najczęstszych przejawów mobbingu należą:

• bezpodstawne i ciągłe krytykowanie wykonywanej przez ciebie pracy,
• oskarżanie ciebie o coś, czego nie zrobiłeś,
• obraźliwe gesty, złośliwości i wyzwiska pod twoim adresem,
• nieustanne podważanie twoich kompetencji i robienie tego w obecności innych osób,
• przerywanie twoich wypowiedzi lub całkowite ich blokowanie,
• ośmieszanie cię oraz rozsiewanie plotek na temat twojego życia zawodowego i osobistego,
• zlecanie ci upokarzających, pozbawionych sensu i celu lub szkodliwych zadań, zwykle poniżej twoich kompetencji,
• zachowania o podłożu seksualnym,
• ignorowanie ciebie oraz izolowanie społeczne i fizyczne,
• blokowanie dostępu do ważnych informacji,
• groźby ustne lub pisemne kierowane pod twoim adresem,
• nękanie drogą mailową lub telefoniczną,
• sugerowanie problemów z psychiką i systemem nerwowym.

Możliwe, że mógłbyś dodać do tej listy również inne zachowania i działania, które wskazują na mobbing w pracy, którą wykonujesz. Jeśli chcesz, zrób to w ramach gromadzenia dowodów na wypadek złożenia pozwu do sądu. To ty bowiem musisz udowodnić, że byłeś mobbingowany, a do tego potrzebne są bardzo konkretne i dobrze udokumentowane dowody. Gdy zdecydujesz się na taki krok, poproś o pomoc kogoś, kto specjalizuje się w tego typu sprawach. Fachowa pomoc z pewnością przyda się na sali sądowej.