Zespół Münchhausena (MS) to jedno z zaburzeń pozorowanych przysparzających wielu trudności diagnostycznych. Istota problemu polega na kreowaniu objawów choroby fizycznej, bądź psychicznej, celem otrzymania uwagi i atencji personelu medycznego. Chorzy domagają się przepisywania leków, planowania badań a niejednokrotnie wykonywania zbędnych operacji chirurgicznych. Choć na pozór zespół wygląda jak hipochondria lub symulacja, to jednak stanowi zupełnie odmienne i poważne zaburzenie. Czym wyróżnia się zespół Münchhausena? Kogo dotyczy? Jak przebiega leczenie osoby, która ciągle jest chora?
Zespół Münchausena – psychopatologia
Zespół Münchausena swoją nazwę zawdzięcza postaci historycznej — niemieckiemu baronowi Karlowi Münchausenowi żyjącemu w XVIII wieku, który zasłynął z opowiadania nieprawdopodobnych historii. To właśnie wyimaginowane objawy chorobowe podaje się jako fundament zespołu. Niestety przyczyny jego wystąpienia do tej pory nie zostały poznane. Jak pokazują przypadki, często współwystępuje z zaburzeniami osobowości, np. borderline. Przypuszcza się również, że chorzy w dzieciństwie doświadczyli wielu krzywd i traum. Znajduje to odbicie w dorosłym życiu. Wobec braku relacji społecznych, sposobem na gratyfikację staje się aktywne szukanie kontaktu z medykami i leczenie wykreowanych chorób. W ostatnich latach wskazuje się ponadto, że niektóre z osób cierpiących na zespół Münchhausena są dziećmi matek z tzw. przeniesionym zespołem Münchhausena. Jeśli chcesz wiedzieć na czym polega przeniesienie zespołu, zajrzyj do kolejnych akapitów.
Jak wygląda życie chorego?
Zasadniczym i najbardziej istotnym przejawem zespołu Münchhausena nie są pojedyncze objawy, ale sam styl życia. Charakteryzuje się funkcjonowaniem na polu służby zdrowia, w roli chorego na nieznaną albo niemożliwą do wyleczenia chorobę. Ponadto licznymi hospitalizacjami i dążeniem do ciągłego uzupełniana diagnostyki. Chorzy mogą wywoływać objawy podświadomie, ale świadomie okaleczać się i wystawiać na działanie szkodliwych czynników. Najczęściej do działań tych należą: przyjmowanie leków niezgodnie z zaleceniami, jątrzenie ran, wstrzykiwanie toksycznych substancji, a także manipulacje związane z układem moczowym. Wszystko po to, by zachorować i otrzymać porcję zainteresowania medycznego. Charakterystyczne jest też korzystanie z pomocy lekarskiej w różnych rejonach kraju, przedwczesne wypisy ze szpitali i natychmiastowe zmiany lekarzy, gdy służba zdrowia odmawia rozszerzenia diagnostyki.
Gdy matka podtruwa dziecko… przeniesiony zespół Münchhausena
Przeniesiony zespół Münchhausena to zaburzenie psychiczne, w którym rodzic podtruwa swoje dziecko lub wmawia mu różne choroby, aby móc spełniać się w opiece nad nim. Uważa się, że aż 95% przypadków zastępczego zespołu Münchhausena dotyczy kobiet, a dokładnie biologicznych matek ofiar!
Jak wygląda przeniesiony zespół Münchhausena?
Zaburzenie można podzielić na trzy stopnie:
- Pierwszy – najłagodniejszy – polega na tym, że matka zmyśla objawy występujące u dziecka lub przesadnie koloryzuje istniejące. Naraża to młodego człowieka na liczne procedury diagnostyczne, często niepotrzebne i uciążliwe. Wyjątkowo łatwo pomylić ten stan z nadopiekuńczością.
- Stopień umiarkowany – polega na podjęciu czynności ze strony rodzica, które mogą wywołać u dziecka łagodne objawy chorobowe. Przykłady to m.in. podawanie środków wymiotnych, przeczyszczających lub głodzenie.
- Ciężki stopień – wiąże się z czynnościami zabronionymi prawnie, takimi jak podduszanie czy trucie, które mogą bezpośrednio doprowadzić do zgonu lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. Bywa, że dzieci muszą przechodzić nawet kilkadziesiąt zabiegów, często zupełnie niepotrzebnych…
Rozpoznanie okiem psychiatry
Rozpoznanie syndromu jest dla lekarzy wyjątkowo trudne. Mimo, że w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych odnajdziemy definicję: „zamierzone wytwarzanie lub naśladowanie objawów czy niewydolności fizycznych lub psychicznych”, to jednak brakuje narzędzi diagnostycznych. Na dobre tory może naprowadzić historia zdrowia pacjenta (wiele wizyt lekarskich, zabiegi operacyjne) oraz zbyt idealny obraz prezentowanego zaburzenia. Często chorzy na zespół Münchhausena doskonale znają objawy danej choroby a ich opisy wydają się być wyjęte wprost z podręcznika. Aby jednak postawienie diagnozy MS było możliwe, należy wykluczyć symulację wynikającą z istnienia bezpośrednich motywacji zewnętrznych, takich jak roszczenia finansowe. Cechą charakterystyczną pacjentów z MS jest brak świadomości prawdziwych motywów swojego postępowania. Ważne, aby odróżnić także zespół Münchhausena od hipochondrii. Pacjent hipochondryczny, po usłyszeniu diagnozy potwierdzającej jego zdrowie odczuwa czasowo ulgę i radość. Chory na Münchhausena ma z kolei nasilenie objawów i zwiększony niepokój.
Jak wyleczyć się z zaburzenia?
Diagnozy zespołu powinien podjąć się doświadczony psychiatra. Leczenie polega głównie na psychoterapii poznawczo-behawioralnej. W uzasadnionych przypadkach można zastosować terapię lekami przeciwdepresyjnymi i przeciwlękowymi z grupy SSRI (inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny). Właśnie wtedy niezbędna okazuje się pomoc psychiatry. Ze względu na to, że pacjenci cierpią realnie, a sam syndrom występuje stosunkowo rzadko, zanim dojdzie do rozpoznania chorzy mogą być diagnozowani i leczeni długimi latami na kolejne choroby. Nie czekaj i poszukaj pomocy w MentalExpert.