Choroba alkoholowa niejednokrotnie uderza w cały system rodzinny. Wraz z rozwojem nałogu eskaluje poczucie niepewności, strachu i nieprzewidywalności zachowań, dodatkowo podsycane przez agresję i konflikty. Funkcjonowanie w takim środowisku odciska piętno na psychice dziecka, co przyjęło się określać jako syndrom DDA (Dorosłe Dziecko Alkoholika). Z jakimi problemami muszą zmierzyć się dorastające pociechy? W jaki sposób możesz pomóc?

Syndrom DDA – istota problemu

Syndrom DDA ma charakter wyłącznie teoretyczny, próżno szukać go w indeksie chorób i zaburzeń osobowości. Definiuje go zespół utrwalonych i destrukcyjnych schematów osobowościowych, które wywodzą się z okresu dzieciństwa spędzonego w rodzinie alkoholowej. Mimo wejścia w dorosłe życie, osoby chore nadal czują lub zachowują się jak dzieci, przyzwalając innym na łamanie praw do bycia niezależnym i szczęśliwym. Według Państwowej Agencji Przeciwdziałania Alkoholizmowi źródłem syndromu DDA mogą być m.in.:

• doznane przeżycia traumatyczne,
• zakłócone więzi w relacjach z opiekunami,
• niezaspokojone potrzeby i zaniedbania rozwojowe.

Osoby dorastające w rodzinie z problemem alkoholowym bardzo często są jednostkami skrytymi i zamkniętymi w sobie. Co więcej, niemal wszystkie sytuacje, z którymi przychodzi im się zmierzyć, analizują przez pryzmat trudnych i traumatycznych wydarzeń. Po czym jeszcze można poznać osobę dotkniętą syndromem DDA?

Syndrom DDA – zespół cech

Objawy DDA można z powodzeniem przyrównać do tych, które występują u osób z Zespołem Stresu Pourazowego (np. u żołnierzy powracających z wojny). Syndrom DDA opisuje się począwszy od objawów fizycznych (nadmierna potliwość, kołatania serca, niewyjaśnione dolegliwości bólowe), aż po cały szereg problemów natury psychicznej:

• Stan przewlekłego napięcia emocjonalnego (stałe pogotowie emocjonalne);
• Problem z rozpoznawaniem uczuć, „zamrożenie emocjonalne”;
• Trudności w odpoczynku i doznawaniu przyjemności;
• Problemy z poczuciem własnej wartości, silny lęk przed odrzuceniem, poczucie wstydu;
• Rezygnacja z własnych potrzeb na rzecz spełniania oczekiwań innych;
• Lęk przed nowymi sytuacjami i utratą kontroli;
• Bezsenność, zaburzenia odżywiania, skłonność do nałogów.

Wybory życiowe Dorosłego Dziecka Alkoholika

Dorosłe Dzieci Alkoholików bardzo często wybierają jedną z dwóch skrajnych postaw życiowych. Z jednej strony idą w ślady uzależnionego opiekuna, nie zważając na konsekwencje swoich czynów. Z drugiej jednak – stają się jednostkami nadzwyczaj odpowiedzialnymi, czują się niekomfortowo w sytuacjach, nad którymi tracą kontrolę. Dodatkowo świadomie rezygnują z rozrywek i przyjemności. Należy wspomnieć, że osoby z syndromem DDA często mają tendencję do wiązania się z osobami uzależnionymi. Z kolei w obawie o skrzywdzenie własnego dziecka, aż ok. 55% pacjentów z DDA nie decyduje się na potomstwo!

Syndrom DDA – gdzie szukać pomocy?

Obecność problemu alkoholowego w dzieciństwie nie skazuje z góry na rozwinięcie syndromu DDA w późniejszych latach. Wiele zależy od predyspozycji psychologicznych, intensywności zaznanych krzywd, czy też sprzyjającego środowiska np. szkolnego. Gdy problem przybierze na sile, jedną z fundamentalnych form pomocy pozostaje psychoterapia. Nadrzędnym celem jest rozstanie się z dzieciństwem, odbudowanie samooceny, uporządkowanie relacji z bliskimi oraz określenie planów na przyszłość. Dorosłe Dziecko Alkoholika nie jest w stanie samemu uporać się z tym problemem – to z definicji wciąż dziecko! Zdarza się, że opuszczanie nałogu przez rodzica również przysparza wielu kłopotów, wymagających przepracowania na terapii. Syndrom DDA można leczyć latami, jednak już pierwsza wizyta znacznie poprawia jakość życia. Rodzaj terapii uzależniony jest od konkretnego przypadku i musi być dobrany w sposób indywidualny. Pamiętajmy także, że nie istnieje przyczynowa farmakoterapia. Szacuje się, że w Polsce z syndromem DDA żyje prawie 3 miliony osób. Jeśli podejrzewasz, że jesteś jedną z nich – nie czekaj i skorzystaj z profesjonalnego wsparcia MentalExpert!