Zaburzenia osobowości
Zaburzenia osobowości wynikają z funkcjonowania w oparciu o pewien stały dla każdego człowieka wzorzec, czyli osobowość, który w tym przypadku polega na skrajnym nasileniu występujących cech nie akceptowalnych w danym kręgu kulturowym.
Osoba z zaburzeniami osobowości reaguje emocjonalnie i poznawczo w sposób odmienny. Na ogół powoduje to niekorzystne następstwa w funkcjonowaniu indywidualnym i społecznym.
Nieprawidłowy wzorzec myślenia, odczuwania i budowania relacji z innymi ludźmi ujawnia się już w okresie dorastania i trwa w ciągu dorosłego życia. Przyczyn zaburzeń osobowości można szukać w oddziaływaniu czynników biologicznych, genetycznych i psychospołecznych.
Zaburzenia osobowości dotyczą od 10 – 13% populacji.
Aktualnie w międzynarodowej klasyfikacji psychiatrycznej (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10) wyróżniane są następujące specyficzne zaburzenia osobowości:
Osobowość paranoiczna
Charakterystyczna dla tego typu osobowości jest między innymi nasilona nieufność w relacjach. Ale także nadmierna podejrzliwość, wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie.
Osobowość schizoidalna
Charakterystyczną cechą tej osobowości jest m.in. wycofanie ze związków społecznych, unikanie bliskości, chłód emocjonalny.
Osobowość dyssocjalna
Jest to antyspołeczne zaburzenie osobowości. Charakterystyczne dla niego jest lekceważenie i naruszanie norm prawnych i zwyczajowych, ale także impulsywność, brak empatii czy zachowania ryzykowne.
Osobowość chwiejna emocjonalnie
Charakterystyczna dla tego rodzaju osobowości jest m.in. niestabilność emocjonalna, drażliwość impulsywność. Wyróżnia się typ impulsywny oraz typ borderline (osobowość z pogranicza)
Osobowość histrioniczna
Charakterystyczne dla tego typu osobowości jest m.in. uporczywe odczuwanie niepokoju i napięcia, nieśmiałość, unikanie kontaktów społecznych.
Osobowość anankastyczna
To inaczej obsesyjno-kompulsyjne zaburzenia osobowości. Charakterystyczne jest tu nadmierne uporządkowanie, dbałość o szczegóły, perfekcjonizm przeszkadzający w wypełnianiu zadań życia codziennego.
Osobowość lękliwa (unikająca)
Charakterystyczne dla tego typu osobowości jest m.in. uporczywe odczuwanie niepokoju i napięcia, nieśmiałość, unikanie kontaktów społecznych.
Osobowość zależna
Zachowanie osobowości zależnej charakteryzuje się m.in. silną potrzebą otrzymywania opieki, podporządkowania się innym osobom, obawą przed opuszczeniem.
Osobowość narcystyczna
To, co charakterystyczne dla osobowości narcystycznej to postawa wielkościowa, poczucie uprzywilejowania i wyjątkowości, obniżoną empatią i nadmierną wrażliwością na krytykę.
Jak rozpoznajemy zaburzenia osobowości
W trakcie diagnostyki w kierunku zaburzenia osobowości, badający lekarz psychiatra opiera się o szczegółowy wywiad psychiatryczny zebrany od Ciebie i w miarę możliwości od Twoich bliskich.
Uzupełnieniem takiego postępowania może być przeprowadzenie testów psychologicznych. Należy ponadto wykluczyć obecność innych zaburzeń psychicznych lub zmian chorobowych czy uszkodzenia mózgu mogących być przyczyną dolegliwości.
Zaburzenia osobowości – Procedury medyczne
Podstawową metodą leczenia większości zaburzeń osobowości jest długoterminowa psychoterapia, która w tym przypadku jest jedynym przyczynowym sposobem postępowania. Lekarz prowadzący może zaproponować również zastosowanie farmakoterapii, która ma znaczenie głównie objawowe. Stosuje się ją w celu stabilizacji nastroju Pacjenta, zmniejszeniu lęku czy zahamowaniu reakcji impulsywnych.
Pamiętaj, że w przypadku podejrzenia zaburzeń osobowości wymagana jest pogłębiona diagnostyka, a badanie powinien przeprowadzić lekarz specjalista.
Zmiany osobowości mogą być także następstwem ciężkich przeżyć i stresu, urazów, wypadków oraz chorób centralnego układu nerwowego. Mogą dotyczyć osób, które wcześniej funkcjonowały prawidłowo i nie wykazywały cech opisywanych powyżej zaburzeń osobowości. Wczesne podjęcie terapii zaburzeń osobowości bez względu na ich przyczynę jest niezmierne istotne, gdyż poprawia funkcjonowanie poznawcze i emocjonalne pacjenta, oraz zmniejsza ryzyko pojawienia się innych zaburzeń psychicznych.
Zaburzenia osobowości – kontakt ze specjalistą
Jeżeli zauważysz u siebie lub bliskiej Ci osoby problem, który może wynikać z zaburzeń osobowości, jeśli nasuwają Ci się wątpliwości odnośnie swojego samopoczucia, emocji, relacji z innymi ludźmi – skontaktuj się z nami. Gdy bliskie Ci osoby niepokoją się Twoim zachowaniem, nie wahaj się – warto byś skonsultował się z lekarzem psychiatrą.
Zadzwoń pod numer 52 345 71 81 i umów się na wizytę w gabinecie lub konsultację online. Specjalista psychiatra Marcin Koprowski odpowie na wszystkie pytania dotyczące zaburzeń osobowości lub jakichkolwiek objawów, które mogłyby Cię zaniepokoić, powodować dyskomfort lub negatywnie wpływać na Twoją satysfakcję i zadowolenie z życia.